20-րդ դարասկզբին ծնված և դարակեսին իր զարգացումն ապրած Էկումենիկ շարժման նկատմամբ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին ի սկզբանե հանդես է բերել հետաքրքրություն` դիտորդական կերպով մասնակցելով միջեկեղեցական միջոցառումներին ու իր դիրքորոշումն արտահայտել Եկեղեցիների միության խնդրին առնչվող հարցերին:
Էկումենիկ շարժման սկզբնավորման նախնական փուլում և ապա Եկեղեցիների Համաշխարհային Խորհրդի ձևավորումից հետո Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին իր մասնակցել է Էկումենիկ շարժմանը` նախ դիտորդի հանգամանքով, ապա` որպես լիիրավ գործունյա անդամ:
1962թ. ի վեր Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին` Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի գլխավորությամբ դարձավ Եկեղեցիների Համաշխարհային Խորհրդի (ԵՀԽ), իսկ 1977 թվականից` Եվրոպայի Եկեղեցիների Կոնֆերանսի (ԵԵԿ) պաշտոնական անդամ` հետագայում անդամակցելով այլ տարածաշրջանային, ենթատարածաշրջանային, ազգային, միջեկեղեցական ու Էկումենիկ կազմակերպությունների:
Միջեկեղեցական հարաբերությունները կանոնավորելու ու ավելի արդյունավետ դարձնելու նպատակով, 1973թ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վազգեն Ա հայրապետական տնօրինությամբ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի դիվանատանը կից կազմավորվել է Հայաստանյայց Եկեղեցու Միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժինը: Երկար տարիներ Միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժինը ղեկավարել են Գերաշնորհ Տ. Արսեն արք. Բերբերյանը, Գերաշնորհ Տ. Ներսես արք. Պոզապալյանը, իսկ Ամենայն Հայոց Գարեգին Ա Կաթողիկոսի գահակալության տարիներին` Հոգեշնորհ Տ. Միքայել ծ. վրդ.Աջապահյանը (այժմ՝ Գերաշնորհ Տ. Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյան):
1999 թ. Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի տնօրինությամբ բաժինը վերակազմավորվեց, որը 1999-2011 թթ. ղեկավարեց Գերաշնորհ Տ. Եզնիկ արք. Պետրոսյանը:
2011 թ․ Միջեկեղեցական Հարաբերությունների բաժնին կից հիմնվեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի խորհրդատվական Միջեկեղեցական Աստվածաբանական Խորհուրդը, որի նպատակն է Վեհափառ Հայրապետի հանձնարարականով պատասխաններ պատրաստել միջեկեղեցական-աստվածաբանական բնույթի հարցերի շուրջ և արտահայտել Մայր Աթոռի տեսակետներն առաջացած միջեկեղեցական և միջկրոնական խնդիրների շուրջ:
2012 թ. Վեհափառ Հայրապետի կողմից Միջեկեղեցական Հարաբերությունների բաժնում ստեղծվեց Ծիսական - հայեցակարգային հարցերի գրասենյակը: Միջեկեղեցական Հարաբերությունների բաժնում 2013 թվականից գործում են վարդապետական, ընկերային, բարոյական հայեցակարգային հարցերի, Ուղղափառ, Կաթոլիկ Եկեղեցիների և բողոքական հարանվանությունների հետ հարաբերությունների գրասենյակները:
Այն այսօր զբաղվում է Քույր Եկեղեցիների և օտար կրոնական կազմակերպությունների հետ մեր Եկեղեցու հարաբերությունների ընդարձակման և համակարգման խնդիրներով, ինչպես նաև կազմակերպում և ապահովում Հայ Եկեղեցու գործուն մասնակցությունը էկումենիկ շարժմանը: Միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժնի նպատակն է նաև աշխարհին ներկայացնել մեր Եկեղեցին` իր քրիստոնեական արժեքներով և հոգևոր ժառանգությամբ:
Միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժինն իր գործունեության ընթացքում ԵՀԽ-ի, ԵԵԿ-ի, կրոնական և էկումենիկ կազմակերպությունների կողմից հրավիրված գիտաժողովներում ներկայացնում է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսության շահերն ու արտահայտում մեր տեսակետները այլևայլ խնդիրների առնչությամբ: Այն իր մշտական ներկայացուցիչներն ունի ԵՀԽ-ում, ԵԵԿ-ում և այլն: Միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժինը, բացի վերոնշյալ կազմակերպությունների կողմից կազմակերպված միջոցառումներին մասնակցելուց, ինքն է կազմակերպում նմանօրինակ միջոցառումներ` Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի տնօրինությամբ և օրհնությամբ, Ս. Էջմիածնում և թեմերում: Այն քույր եկեղեցիների հետ նաև գործուն մասնակցություն է բերում կրթական ծրագրերին:
ԵՀԽ-ի հետ Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին արձանագրել է փոխշահավետ համագործակցության փորձառություն, որը նպաստում է եկեղեցիների միջև թե՛ աստվածաբանական երկխոսությունների հաստատմանը և փոխադարձ վստահության մթնոլորտի ստեղծմանը, թե՛ բարեգործական մի շարք ծրագրերի իրականացմանը:
Հայ Եկեղեցին ակտիվորեն մասնակցում է մի շարք աստվածաբանական երկխոսությունների, որոնց ընթացքում շոշափելի արդյունքներ են արձանագրվել հատկապես Ուղղափառ Եկեղեցիների հետ բանակցություններում:
Այսօր կարելի է արձանագրել, որ մեծ է Միջեկեղեցական հարաբերություների գրասենյակի դերը մեր Եկեղեցու և Ռուս Ուղղափառ, Ղպտի, Եթովպական, Ռումին, Վրաց Ուղղափառ Եկեղեցիների հարաբերություններում հաջողությունների ձեռքբերման գործում: Այս հաջողություններն ամրապնդվում են ոչ միայն մի շարք գիտաժողովների և կոնֆերանսների համատեղ մասնակցությամբ, այլև Եկեղեցիների պետերի փոխադարձ այցելությունների և բանակցությունների շնորհիվ:
Բոլոր հանդիպումների և զրույցների ընթացքում Հայ Եկեղեցին շեշտում է Եկեղեցիների միջև գոյություն ունեցող բարեկամական հարաբերությունների զորացման կարևորությունը, որը նպաստում է համաքրիստոնեական շրջանակներում Ուղղափառ Եկեղեցու վկայության ուժեղացմանը և էկումենիկ շարժման մեջ Ուղղափառ Եկեղեցիների մշտական մասնակցության գործին:
2012 թ․մարտի 7-ից Միջեկեղեցական Հարաբերությունների բաժինը ղեկավարել է Գերաշնորհ Տ. Հովակիմ եպիսկոպոս Մանուկյանը, իսկ 2015թ. Հունիսի 26-ից ցայսօր՝ Հոգեշնորհ Տ Շահե ծայրագույն վարդապետ Անանյանը:
Տնօրեն՝ 010-517-260
Քարտուղարություն՝ 010-517-261
010-517-262
010-517-263
[email protected]